Van Ondernemer tot Ondernemer - #1 Marko van Es en Aqua Events

In deze eerste editie Van Ondernemer tot Ondernemer gaat Jeroen langs bij Marko van Es, oprichter van Aqua Events en tevens Jeroens allereerste opdrachtgever. Dat Marko van Es ondernemer was, was al snel duidelijk. In 1985 richtte hij als zestienjarige zijn eerste bedrijf op, in de verkoop van cd’s, waarmee hij regelmatig de Free Record Shop aftroefde. Maar dat hij het brein zou worden achter onder andere de pontons van de Red Bull Air Race of de drijvende stad bij Monaco’s Formule 1? Dat was, zoals hij het zelf noemt, ‘een samenloop van omstandigheden’. Het tekent Marko’s bescheiden aard, maar doet geen recht aan zijn neus om kansen te ontdekken in nieuwe ontwikkelingen en nichemarkten. Met Aqua Events sprong hij in een gat, dat de toegangspoort bleek naar een enorm, wereldwijd avontuur.

“Joh, ik heb van alles gedaan, en dat heeft altijd heel veel geld gekost,” lacht Marko hard. “Het begon met die cd’s, en cd’s vielen onder kunst, dus dat betekende dat je zelf de prijs mocht bepalen. Mijn vader was altijd heel meegaand, dus toen ik zei dat ik een idee had om cd’s te gaan verkopen, zei hij: ‘ja, is goed, ga maar lekker ondernemen.’ Ik zette dan een advertentie in de krant, waarin ik een cd aanbood voor een paar gulden minder dan de Free Record Shop. Die cd’s bracht ik dan rond op de fiets. Mijn telefoonnummer stond in de advertentie, dus toen ik zestien en een half was, belde de baas van de Free Record Shop boos op. Die zag die advertenties natuurlijk ook! Vervolgens bedacht ik cd-palen, waar je vijftig cd’s rechtop in kon zetten. Die liet ik maken en spoot ik dan zelf in allerlei kleuren. Dat werd één grote ramp. Stond de hele garage vol met cd-palen, maar ik verkocht er geen een. Toen cd-torens een tijd later wél een succes werden, was ik alweer met iets anders bezig.”

Met een andere onderneming, al iets dichter in de buurt van het water, legde Marko zich toe op het importeren van kites, voor kitesurfen. “Ik ging naar Oregon, en daar was een jongen, die werkte voor Boeing, en die had een vlieger uitgevonden waarachter je kon waterskiën. Ik was fervent windsurfer -net als Jeroen- én waterskiër, dus ik vond dat wel cool. Toen heb ik wat geld van mijn vader geleend en een heleboel van die dingen gekocht. ‘Als je het maar wel terugbetaalt,’ zei hij. De Telegraaf publiceerde toen, een dag voordat ik op vakantie zou gaan naar Frankrijk, een hele pagina over mij en dat kiteskiën, want zo heette het toen nog. Onder die pagina stond mijn telefoonnummer. Die week in Frankrijk ben ik 1300 keer gebeld! Toen het kiten anderhalf jaar later echt populair werd, was het ook wel meteen klaar”, grinnikt Marko. “Toen had je inmiddels van die opblaasvliegers, terwijl mijn kites nog een systeem hadden met buizen erin en een handrem van een fiets erop!”

De ondernemer achter Harborn, Jeroen Soeterbroek omschrijft Marko dan ook als “de absolute pionier, op heel veel gebieden.” Toch verliep de route richting Aqua Events een beetje anders. Wellicht omdat Marko hiermee wél precies op tijd was. Bovendien lag het in het verlengde van zijn vaders werkzaamheden: de natte aannemerij (maritieme en bouwkundige diensten op en onder water, red.). “Ik werkte op kantoor bij mijn vaders bedrijf, een scheepvaartbedrijf in Rotterdam. We zaten in de pontons, offshore, bruggen bouwen, sleepboten.” Marko vertelt hoe het balletje begon te rollen. “Wat er gebeurde is: wij werden gebeld door de organisatie van de Wereld Havendagen, met de vraag of wij misschien sleepboten en een ponton wilden sponsoren voor een demonstratie van de brandweer. Dat deden we, en ik coördineerde dat. Het jaar daarna wilden ze naast die demonstratie ook een podium, dus bedachten we ook daarvoor een plan en gingen dat doen. Dat werd steeds groter: mensen belden ons als er iets moest gebeuren op het water, omdat ze wisten dat het dan goedkwam. Op een gegeven moment kwam de Dance Parade, met de vraag om vier uur lang 80.000 mensen van de ene naar de andere kant te brengen. Bij de oplossing die we daarvoor bedachten, een tijdelijke brug die stil bleef liggen in de Schiehaven, komt een hoop kijken. Maar tegelijkertijd was het voor ons de normaalste zaak van de wereld. Dat was het moment dat ik dacht: ik kan dit voor alle evenementen gaan doen. Het was echt een niche, want binnen twee jaar had Aqua Events honderd klanten!"

Met zijn onderneming gaat Marko aan de slag voor diverse evenementen, artiesten en zelfs voor filmproducties. Hij is verantwoordelijk voor de sluitingsceremonie van het EK2000, een groots concert op de Maas in Rotterdam met dansende kranen en vuurwerk. Samen met een team bedenkt hij de wildste ideeën, die hij met een arsenaal aan materiaal, de snelste RIB’s (Rigid Inflatable Boats, red.), en een stel goed op elkaar ingespeelde oproepkrachten ten uitvoer brengt. Tot dat moment waarop Red Bull zijn iconische Air Race naar Rotterdam brengt en bij Aqua Events uitkomt. “Dat kwam precies op het juiste moment,” aldus Marko. “Er kwam net een schip binnen met een bestelling gloednieuwe pontons, die ik kon gebruiken. Bovendien was de eerste Air Race in Budapest, die iemand anders had gedaan, niet goed verlopen omdat de pontons wegdreven in de snelstromende Donau. En dat kon ik oplossen.” Wat Red Bull nodig heeft, zijn tien stabiele pontons met pilonnen van ruim 20 meter hoog, in de Maas. Dat vormt het parcours vol bochten, waar de stuntvliegtuigen doorheen scheren. Marko en zijn team krijgen het voor elkaar: de race is een groot succes.

“Vlak daarna vroeg de CEO van de Red Bull Air Race of ik dat nog een keer wilde doen, maar dan in San Francisco.” Dat was vele malen moeilijker, met ingehuurd personeel en materiaal, en door de aanwezigheid van zeeleeuwen, die het hadden voorzien op de datakabels. “Die tweede race was minder succesvol,” bekent Marko. “Maar, daarvan leerde ik ook. En uiteindelijk werden het wél acht races per jaar.” Het betekende het einde van wat Marko had opgebouwd in Nederland. “Die honderd klanten die ik had, die heb ik met pijn in mijn hart laten gaan, op een paar na, zoals Sail en de Volvo Ocean Race. Voor de Air Race was ik 280 dagen per jaar van huis. Dat ging gewoon niet samen.” Vanaf dat moment is Marko de man voor alle races, of dat nu in Perth is, Abu Dhabi of Budapest. Harborn bouwt in die tijd een Racetrack Applicatie, waarmee de Air Races tot op de minuut nauwkeurig gepland kunnen worden. En dat is nodig, vertelt Marko. “Die race in Budapest heb ik tien keer gedaan. Dat was letterlijk een militaire operatie. De Donau mocht maar drie uur dicht. Terwijl wij een dag training hadden, een dag kwalificatie en een dag de race én ik er tien dagen over deed om een racebaan te bouwen. Dat mocht niet. We hadden 55 minuten tot het eerste vliegtuig vloog, om tien pontons, met elk twee pilonnen van twintig meter hoog, op hun plek te krijgen. Een normaal bedrijf zou zeggen ‘je bent gek’. Maar wij zeiden: ‘oké, wat hebben we nodig om dit voor elkaar te krijgen?’ We vroegen tweehonderd man van het Hongaarse leger en trainden dagen op een andere plek in de rivier tot we elk aspect onder controle hadden. Toen het eenmaal zover was, kregen we de pontons precies in 55 minuten vastgelegd. Dat was super tof.”

Een crash (zonder slachtoffers, red.) tijdens een training brengt de Air Race in 2010 tijdelijk tot stilstand. Ruim drie jaar is er geen race, en dus valt een groot deel van het werk weg. De zeecontainers vol materieel blijven staan en Marko stelt zijn inmiddels vaste personeel voor om een nieuw bedrijf te beginnen. Waarin, dat kiezen ze samen. Het worden drones. Het eerste professionele dronebedrijf in Nederland. “We hadden die gezien in Amerika, en zagen mogelijkheden om vanuit de lucht te kunnen monitoren.” De opzet van het bedrijf betekent opnieuw pionieren, ditmaal náást de werkzaamheden van Aqua Events. “Ik geloofde écht in het inspecteren van objecten vanuit de lucht, maar toen ik ermee naar de brandweer ging, zeiden ze: ‘wat moeten we ermee?’. Pas na twee jaar ging het een beetje lopen. Maar, er was ook veel concurrentie. Toen zijn we geswitcht: eerst vlogen we zelf en hadden we een bus met beeldschermen. Daarna hielpen we andere bedrijven met het inzetten van drones. Omdat we de eersten waren met een vergunning, hadden we een enorme voorsprong. We schreven daardoor onder andere het operations manual voor diverse overheidsdiensten. Ook de brandweer zet nu volop drones in!” Een andere les hieruit? “Focus je op één ding”, lacht Marko. In 2013 werd de Air Race hervat. Het dronebedrijf, inclusief de door Harborn gebouwde webwinkel, werd enkele jaren later verkocht.

Inmiddels werkt Marko ruim 20 jaar voor Red Bull. Vanwege zijn werk voor de Air Race wordt hij gevraagd voor de Formule 1. In Monaco bouwt hij de drijvende stad, waar de coureurs tijdens de race verblijven. Al die jaren blijft hij Red Bull trouw, en Red Bull hem. De sleutel daarvoor, zegt Marko, is eerlijkheid. “Niet alleen vanuit mij, ook zeker vanuit Red Bull. Ik durfde risico’s te nemen omdat zij altijd netjes hun rekeningen betalen. Dat evenement moet er komen, dus als je niet tijdig actie onderneemt, lukt dat niet. Ik heb het ook zeker wel eens heel benauwd gehad, als we enorme bedragen moesten uitgeven en er nog niets op papier stond. Dat zou ik ook niet per se adviseren. Maar, ik denk wel dat het daardoor is, dat ik al zo lang doe waar ik heel blij van word. Ik ben heel open, iedereen kan zien wat ik vraag en wat ik daarvoor doe. Dat heeft Harborn trouwens ook, daarom gaat het ook tussen ons al zo lang goed!” Marko lacht. “Als ik zei dat iets echt niet kon, dan zei Red Bull: oké, wat heb je nodig zodat het wél kan? Dat is fantastisch, maar je verliest die positie als je er ook maar één keer misbruik van maakt. Dat heb ik vaak genoeg gezien.”

Terug naar 1999, het jaar dat Aqua Events wordt opgericht. Op een botenbeurs in Rotterdam staat Marko met een RIB. Jeroen Soeterbroek heeft als 19-jarige student een bijbaan op diezelfde beurs, bij een andere botenverkoper. Na wat geintjes over en weer, vraagt Marko Jeroen aan het eind van de dag om mee te varen op zijn boot. Jeroen vertelt over zijn plannen voor de start van een internetbedrijf, Marko over zijn Aqua Events. Jeroen: “Ik had al snel door dat ik van Marko écht iets kon leren. Als een jongere broer trok ik mij aan hem op” Marko geeft Jeroen de opdracht voor het bouwen van zijn eerste website. Vanaf dat moment scheiden hun wegen niet meer. “Als hij nieuwe ideeën had, dan belde hij mij,” lacht Jeroen. “En ik vroeg hem ook vaak om advies.” Wat de twee in elkaar herkennen? “Ik denk dat we allebei nooit ‘uit’ staan,” zegt Marko. “We zijn altijd bezig met het verzinnen van nieuwe dingen.” “En denken daar dan vervolgens nog 100.000 keer over na,” vult Jeroen aan. Of het nu een concept is voor een bedrijf, een bedrijfskritische applicatie of een nieuwe manier van aanpak, je bent nooit te klein om groot te denken. “Maar,” zegt Marko, “het idee is 1%, de uitvoer is de rest.” “Dat is wat Marko écht goed kan,” aldus Jeroen. “Als hij ergens in gelooft, dan gaat hij dat helemaal uitwerken, ook al heeft niemand erom gevraagd.” Het is precies wat Marko als ondernemer succesvol maakt, maar tegelijkertijd het meest ongrijpbare. Misschien is het zelfs wel de sleutel tot ondernemerschap. “Ik denk dat ik een beetje een afwijking heb”, lacht Marko. “Ik kan er niks aan doen: als ik iets zie, op tv, dan denk ik meteen na over hoe ik dat zou oplossen.”