Wat is accessibility en wat zijn de voordelen? (WCAG)

Accessibility, ook bekend als toegankelijkheid, is van vitaal belang voor een optimale online ervaring. Het doel is het creëren van een inclusieve digitale omgeving waarin iedereen, ongeacht hun fysieke of technische beperkingen, naadloos kan navigeren en gebruik kan maken van websites en digitale inhoud.

Waar je bij accessibility misschien meteen denkt aan mensen met bijvoorbeeld een visuele beperking (blind/slechtziend), motorische beperking (reuma), etc. - heeft het op een punt in het leven betrekking op ons allemaal. Accessibility gaat erom dat je tekst leesbaar is, dat je website snel laadt en dat iedereen dezelfde gebruikerservaring heeft, hoe ze ook bij een product of service terechtkomen.

We hebben het allemaal wel eens ervaren: je ogen samenknijpen om slecht gekozen lettertypes te kunnen lezen, pagina’s die volgepropt zijn met uiteenlopende content of de wanhoop van het navigeren door een mobiel onvriendelijke pagina. Dit klinkt voor jou misschien als een simpel ongemak, maar het kan ervoor zorgen dat iemand volledig buitengesloten wordt van het gebruiken van jouw website.

Toegankelijkheid is een groot onderwerp dat snel vergeten wordt als een team druk bezig is met het oplossen van een probleem binnen een project. Na het volgen van een accessibility training merkten we steeds vaker op dat het internet vol staat met accessibility problemen.

De truc is om accessibility in je achterhoofd te houden als je content maakt of digitale producten ontwerpt. Ga na of alles makkelijk te vinden, lezen en begrijpen is. Zit er genoeg contrast tussen de kleuren? Schalen alle onderdelen van de pagina goed mee als je het lettertype vergroot? Hoe navigeer je op je computer zonder een muis? Helpen de animaties, afbeeldingen en andere visuele elementen de gebruiker of zijn ze misschien wel storend? Het is ook belangrijk om rekening te houden met het invullen van alternatieve beschrijvingen voor foto’s en ondertiteling voor video’s.

Deze toegankelijkheidseisen klinken ingewikkeld, maar het blijkt dat het helemaal niet zo moeilijk is om ze op te lossen; het is alleen een kwestie van het investeren van tijd.

Reden 1: Een vergroot bereik

Gemiddeld heeft 20% van de bevolking last van een tijdelijke of permanente beperking. Een tijdelijke beperking kan een handblessure of oor infectie zijn, maar ook bijvoorbeeld het scrollen op je telefoon terwijl je met je andere hand je baby vasthoudt. Permanente beperkingen heb je daarentegen voor je hele leven. Volgens de click-away pound survey gebruikt 71% van de gebruikers met beperkingen jouw website niet als deze niet toegankelijk is. In Nederland zijn dat wel 3,5 miljoen mensen die je website niet kunnen of willen gebruiken! Door het voorkomen (of overwinnen) van drempels om gebruikers met beperkingen te voorzien van een passende ervaring kan je een veel groter publiek bereiken.

Reden 2: Interactie van gebruikers verhogen

Het oplossen van problemen en het leven van gebruikers makkelijker maken, staat aan de basis van wat we als UX designers doen. Als het gebruik van een product of dienst een fijne ervaring was, kom je sneller terug - of waardeer je op zijn minst de positieve gebruikerservaring. Naast het vergroten van betrokkenheid brengt toegankelijk design ook mooie mogelijkheden met zich mee om mensen samen te brengen en om de diversiteit van mensen tegemoet te komen.

Reden 3: Optimaliseer je SEO

Zoekmachines als Google gaan onwijs goed op websites die voldoen aan de Web Content Accessibility Guidelines (WCAG). Door je afbeeldingen een zinvolle en goed beschrijvende alt-tekst te geven help je zoekmachines om beter te begrijpen waar je pagina over gaat. Ook kunnen schermlezers de pagina hierdoor beschrijven aan mensen met een visuele beperking.

Reden 4: Het is verplicht

Veel gemeenten hebben de WCAG richtlijnen gekozen als standaard voor hun toegankelijkheidseisen. Op dit moment is er in Nederland een wettelijke verplichting voor (gedeeltelijke-) overheidsinstanties om digitaal toegankelijk te zijn. Vanaf 28 juni 2025 is het ook voor commerciële producten en diensten die onder de European Accessibility Act vallen verplicht om te voldoen aan de WCAG richtlijnen.

Er is altijd verbetering mogelijk qua toegankelijkheid, ook al is je product of service al aanwezig op de markt. Ondanks de projectstatus of achtergrond kun je altijd de volgende punten oppakken:

• Maak toegankelijkheid een deel van je ontwikkelingsproces. Stel prioriteiten voor toegankelijkheidseisen net als je zou doen voor gebruiksvriendelijkheid of hoge kwaliteit van je code.

• Verduidelijk je content. Simpele taal is een essentieel deel van toegankelijkheid, en voor het aanpassen van de content heb je geen groot ontwikkelproject of technische veranderingen nodig.

• Controleer je metadata zoals paginatitels en alt teksten om je vindbaarheid op zoekmachines te verbeteren.

• Test je product op toegankelijkheid. Er zijn genoeg opties zoals browser extensies die je helpen om een beeld te vormen bij de toegankelijkheid van jouw product. Je mag ons natuurlijk ook altijd bellen.

Het is belangrijk om te onthouden dat de WCAG richtlijnen up-to-date blijven met technologische ontwikkelingen. Bij Harborn zijn onze processen mensgericht. Terwijl wij blijven innoveren en creëren, doen toegankelijkheidsrichtlijnen dat ook.